انفعال رسانه‌های اصلاح‌طلب در قبال دستگیری زم؛ رازهای مگوی چه کسانی فاش خواهد شد؟
خبر کوتاه و غیرقابل پیشبینی بود، پس عموماً می توان در نظر گرفت که چه جریان ضدانقلاب خارج نشین و چه برخی جریان های سیاسی داخلی، در یک بهت اساسی فرو بروند. اما با روئیت روزنامه های امروز جریان اصلاح طلبی، پرسشی پیش می آید، چرا اصلاح طلبان بازتاب و تحلیلی خاصی نسبت به این خبر مهم تولید نکرده و تنها سعی کردند به بازتاب وسیع خبری سخنان رئیس جمهور اکتفا کنند؟
به گزارش راهبرد معاصر؛ دستگیری «روح‌الله زم» و واکنش های مختلف به اقدام اخیر سازمان اطلاعات سپاه پاسداران یکی از محورهای مهم خبری روز است. در این میان برخی جریان های سیاسی موضوعی که مهمترین رویداد حال حاضر کشور بوده تا جایی که حتی رسانه های بین المللی نیز به آن واکنش نشان داده اند را پوشش خبری مناسبی ندادند. این مسأله جای چند پرسش بی پاسخ را در ذهن مخاطبان به جا می گذارد
پس از آنکه «سازمان اطلاعات سپاه»، در یک عملیات حرفه‌ای، هوشمندانه و چند وجهی با به کارگیری روش‌های نوین اطلاعاتی و شگردهای ابتکاری، «روح الله زم» سرشبکه سایت ضد انقلاب و معاند «آمدنیوز» را که در سال‌های اخیر با هدایت، تأمین و پشتیبانی مستقیم آنان و نیز حمایت ضد انقلاب خارج نشین و عوامل داخلی آنها به دام اطلاعاتی خود بیاندازد، انتظار این شوک بزرگ پیش بینی می شد.
خبر کوتاه و غیرقابل پیشبینی بود، پس عموماً می توان در نظر گرفت که چه جریان ضدانقلاب خارجنشین و چه برخی جریان های سیاسی داخلی،در یک بهت اساسی فرو بروند. اما با روئیت روزنامه های امروز جریان اصلاح طلبی، پرسشی پیش می آید، چرا اصلاح طلبان بازتاب و تحیلی خاصی نسبت به این خبر مهم تولید نکرده و تنها سعی کردند به بازتاب وسیع خبری سخنان رئیس جمهور اکتفا کنند؟
تلاش برای زنده ماندن هجمه ها علیه شورای نگهبان
پس از 20 ماه، کنفرانس خبری رئیس جمهور در حالی برگزار شد که همزمان با آن خبر دستگیری روح الله زم رسانه ای می‌شد. روز بعد از این دو رویداد، پوشش رسانه ای نکات قابل تاملی داشت. اصلاح طلبان مسرانه به دنبال برجسته سازی اظهارات رییس جمهور در خصصوص «نظارت استصوابی»، «مجلس اول شورای اسلامی» و «جایگاه شورای نگهبان» بودند. با یک رصد کلی از صفحات خبرنگاران و فعالات جریان اصلاحات در می یابیم که در نظر آنان، سخنان حسن روحانی به عنوان مهمترین خبر روز حتی بالاتر از دستگیری یکی از سرشبکه های ضدانقلاب می تواند مطرح شود. چرایی این موضوع از آنجا سرچشمه می گیرد که درست چند روز پیش که رئیس جمهور در جلسه هیأت دولت به لزوم چشم پوشی از بحث احراز صلاحیت ها و حضور تمام سیاسیون در انتخابات مجلس 98 سخن گفت ، ضریب قابل توجهی به شبهات پیش آمده علیه شورای نگهبان توسط اصلاح طلبان داد. پروژه چند ماههای که فعالان اصلاح طلب با اتخاذ تاکتیک هایی چون «مشارکت مشروط» و یا نظریه هایی چون «تبدلیل رأی به صدا» سعی بر آن داشتند که کیفیت انتخابات پیش رو را به بهانه شورای نگهبان زیر سؤال ببرند. از این رو امروز شاهد آن بودیم که در صدر اخبار مهم رسانه های اصلاح طلب، بحث سخنان شاذ رئیس جمهور در صدر قرار گرفته و عموماً به دستگیری روح الله زم واکنش درخوری نشان داده نشد.
سابقه ی سیاه نفوذی بودن
اما دلیل دوم این فراموشی خودخواسته را می توان به پیوستن یکی از روزنامه نگاران سابق جریان اصلاح طلبی و عضو سابق تحریریه روزنامه شرق یعنی «سام محمودی سرابی» به سردبیری کانال آمدنیوز در سال های گذشته و همچنین ترس از بزرگ تر شدن دامنه ی همکاری برخی خبرنگاران با آمدنیوز تحلیل کرد. فراتر از بحث خبرنگاری، سکوت فعالان اصلاح طلبی که عادت داشته در خصوص هر خبر شبه زردی اظهار نظر کنند اما در مقوله روح الله زم ترجیح به سکوت داده اند نیز در خور توجه است. در این میان می توان به کد موجود در توییت اخیر «ماشاءالله شمس الواعظین» روزنامه نگار با سابقه اصلاح طلبان اشاره کرد که می گوید: «از همکاران ام تقاضا دارم در مورد هویت شغلی روح الله زم از هر عنوانی که می خواهند استفاده بکنند، آزاد هستند به جز روزنامه نگار.حرفه روزنامه نگاری والاتر و پاکیزه تر از تجارت برسر افکار عمومی است.JOURNALISM IS NOT A CRIME روزنامه نگاری جرم نیست و روح الله زم روزنامه نگار نیست!».
این مسأله زمانی بیشتر جلوه می کند که سابقهی برخی مجریان شبکه های لندن‌نشین با حضور در تحریریه روزنامه های زنجیره ای اصلاح طلبان گره خورده است. موضوع «امیر‌حسین میراسماعیلی» روزنامه نگار اصلاح طلب «جهان صعنت» (منتشر کننده توییت های ضد دینی) و اعتراف میراسماعیلی [در صفحه اینستاگرامی] به همکاری مستمر با برنامه سازان شبکه سلطنت طلب منووتو باعث آن شده که سایه وهم و اضطراب در میان برخی خبرنگاران و روزنامه نگاران به ظاهر مطرح احساس شود.
آقای زیدآبادی گره کور نزنید!
اما در حاشیه موضوع یاد شده، تحلیل «احمد زیدآبادی» نسبت به دستگیری روح الله زم، جزء نخستین و مهمترین اظهارات جریان اصلاح طلب و ملی – مذهبی دانست. آقای زیدآبادی در کانال تلگرامی شخص خود [نگاه متفاوت] نوشت: «من به عنوان کسی که خبرهای رسمی ایران و جهان را معمولاً دنبال می‌کنم و همیشه تلاش‌ام این است که فهمی حتی‌المقدور واقعگرایانه و بی‌طرفانه از وضعیت کشور به دست آورم؛ از واکنشی که نهادها و مقام‌های جمهوری اسلامی در مورد دستگیری روح‌الله زم نشان می‌دهند، واقعاً سر در نمی‌آورم. آیا باید فرض را بر این گذاشت که زم واقعاً مهرۀ اساسی و سهمگینی در بین سرویس‌های اطلاعاتی غربی بوده که با محافل و افراد حساسی در درون نظام نیز به طرز پیچیده و غیر قابل کشفی رابطه داشته و با خبرگیری از آنها، سبب افشای تصمیم‌ها و مسائل محرمانۀ حکومتی در سطح بین‌المللی می‌شده است؟ اگر چنین باشد، دستگیری او طبعاً از این جهت اهمیت پیدا می‌کند که عوامل نفوذی و خبرچین‌های او در درون نهادهای تصمیم‌گیری شناسایی و دستگیر می‌شوند و روند درز اطلاعات محرمانه به خارج از کشور به اتمام می‌رسد. پذیرش این فرض اما مشروط به این است که آنچه روح‌الله زم در کانال خبری‌اش به عنوان خبرهای محرمانه نشر داده، قرین صحت باشد، نکته‌ای که بعید می‌دانم از سوی دستگاه‌های امنیتی مورد تأیید قرار گیرد. فرض دوم اما این است که روح‌الله زم نیز مانند برخی دیگر از فعالان سیاسی خارج از کشور، در سودای سرنگونی یا کسب موقعیت، به هر دری می‌زده تا جایی در فضای سیاسی برای خود دست و پا کند. بنابراین، او اصلاً موقعیت مهمی نداشته و دستگیری او شاید فقط برای ترساندن نیروهای مشابه او در خارج از کشور به کار آید! اگر این فرض درست باشد، این همه تبلیغات در مورد بازداشت او نشانۀ قدرت و اعتماد به نفس تعبیر نمی‌شود. فرض‌های ساده و البته بسیار پیچیدۀ دیگری نیز در این مورد قابل تصور است که از آنها می‌گذرم».
پاسخ به شبهه آقای زیدآبادی بسیار واضح است. همکاری زم با سرویس های جاسوسی خارجی آن چنان مشخص است که خود او در مستند اسفند 1397 به آن اشاره دارد. زمانی که زم خود را تحت حمایت کامل سرویس جاسوسی فرانسه دانسته و این مطلب را در حین پروژه مدیریت فکری وی توسط منابع امنیتی ایران اذعان می کند، پس این امر موضوعیت خلاف واقعی ندارد. اما در دام انداختن زم خارج از آن تور سنگینی حفاظتی سخن نقصی نسبت به دیدگاه نخست احمد زیدآبادی نیست. زم به واسطه طرح ریزی نهادهای امنیتی – اطلاعاتی در ایران از تور یاد شده خارج شده و در مقیاس امنیتی ایران وارد می شود.(براساس برداشتی که از بیانیه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی برداشت می شود) این امر خروجی جز دستگیری وی به بار نداشته است. سوار بودن نهاد امنیتی ایران بر زم در زمان حضور او در فرانسه نیز از مقدمات همین طرح ریزی بوده است که نشان از برنامه پیچیده سازمان اطلاعات سپاه برای دستگیری وی داشته است. اما اینکه «دستگیری او به واسطه عدم داشتن موقعیت مهم، امتیازی تلقی نمی شود»، از آن دسته سخنانی است «احمد زیدآبادی» بدون دلیل ارائه کرده است. زم، علی الظاهر جز کسانی بود که تجمعات آرام و دغدغه مند برخی از گروه ها را با یک برنامه ریزی گسترده به اغتشاش بدل کرد. اما در واقع، در عملیات میدانی برخی عناصر شورشی و تروریستی منافقین و سلطنت طلبان، زم به وسیله کانال تلگرامی آمدنیوز به عنوان لیدر مطرح است.(مثال بارز می تواند اغتشاشات دی ماه سال 96 باشد) پس دستگیری او بر خلاف چیزی که از تصویر ظاهری زم به دست می آید بی اهمیت نبوده و بزرگی این کار در جایی اثبات می شود که وی در کشور ثانویه ای تحت قوی ترین سپرهای حفاظتی در حال نشر اکاذیب و تشویش اذهان عمومی بوده است ولی همانگونه که یکی از مقامات عالیرتبه سپاه بیان کرده در دو سال گذشته در تور اطلاعاتی سازمان اطلاعات سپاه قرار داشته است.
ضدانقلاب و اضطراب آینده ی تاریک
اما نکته پایانی و فارغ از بحث جریان های داخلی، معطوف به جبهه خارجی اپوزیسیون است. این بحث را می توان بر اساس محور دوگانگی نسبت به حمایت دولت‌های غربی از ضدانقلاب دید. مصاحبه اخیر «مسیح علینژاد» با رسانه محافظه‌کاری چون «فاکس نیوز» که در آن رگه‌های اضطراب و تشویش به وضوح دیده می‌شد. از سویی مصاحبه شب گذشته «مجتبی واحدی» در تلویزیون بی بی سی فارسی با مضمون معامله ایران و دولت فرانسه با محوریت تحویل دادن «روح‌الله زم» و پیام ویدئویی «علی جوانمردی» در خصوص خطر ربوده شدنش، این نکته را به خوبی نشان داده که سایه‌ای از وهم دستگیری و ترس از به دام افتادن در میان جریان ضدانقلاب به وجود آمده است. نکته ای که با روشن شدن ابعاد پرونده روح الله زم و شبکه های و جریان های مرتبط با وی، زوایای جدیدی به خود بگیرد.
رازهای مگوی چه کسانی فاش خواهدشد؟
اما پرسش مهم از آقای زیدآبادی و دوستان ایشان این است که به راستی رازهای مگوی چه جریان و یا اشخاصی در پس دستگیری روح الله زم فاش خواهد شد؟ آیا افرادی که خود را مبری از تهمت های سیاسی می دانند و هیچ حلقه وصلی به شبکه های نفوذ ندارند، می تواند از خبر فوق خوشحال نباشند؟ بی تردید افراد و گروه هایی که با پرونده سازی، افتراء و همراستایی با جریان های ضدانقلاب عبری - عربی - غربی در صدد سوء استفاده از برخی کاستی های موجود بوده اند باید منتظر دومینوی برخورد قاطعانه نهادهای امنیتی باشند و همانگونه که گفته شده دستگیری روح الله زم می تواند تازه شروع ماجرا باشد.